Verzoeningscommissienoodzaak

In mijn studententijd fietste ik dagelijks langs Hoog Catharijne en ergerde ik me aan de lelijkheid ervan. Deze ergernis veranderde in verdriet toen ik ontdekte welke mooie gebouwen op die locatie stonden en ervoor opgeofferd waren. Nota bene zelfs Middeleeuwse gebouwen en één van de belangrijkere Jugendstil-panden van Nederland (het gebouw van verzekeringsmaatschappij De Utrecht) waren door de slopershamers en –kogels getroffen en opgeofferd aan de toenmalige vernieuwingsdrift en moderniseringswens.

Later gingen we in Gouda wonen en ook daar leidde historisch onderzoek tot identieke droefenis. Op de plaats waar de lelijke gebouwen van Hema en V&D staan, stond tot 1965 een mooi kerkgebouw. Vlakbij ons woonhuis staat een lelijke bejaardenhuizencomplex en tot mijn schrik ontdekte is dat tot 1972 op die plek het mooie ook in Jugendstil opgetrokken Van Itersonziekenhuis gevestigd was.

Licht cynisch bezingt Wim Sonneveld in het schitterende melancholische lied “Het dorp” de betonnen dozen waarin mensen na de modernisering zijn gaan wonen. Helaas beperken deze afschuwelijke betonnen dozen niet tot de randen van steden en dorpen, maar ontsieren zij ook de kernen van fraaie steden. De afgrijselijkheid ervan analyserend, bedenk ik me af en toe: je zult toch wethouder, architect of projectontwikkelaar zijn die dit lelijke mogelijk gemaakt heeft… Er moeten toch tientallen van dit soort figuren met grote schuldgevoelens rondlopen. Toegegeven, het zijn vaak mensen van een bepaalde politieke snit geweest die vanwege de politieke snit ongetwijfeld een minder scherp ontwikkeld geweten hebben, maar desalniettemin sluit ik niet uit dat er toch mensen zijn, die beseffen dat zij in hun werkzame leven hun vaderland lelijker gemaakt hebben en daar nog geld aan verdiend hebben ook. Om deze mensen een levensavond te gun­nen die niet gedomineerd wordt door wroeging, stel ik voor dat we naar analogie van de post-Apartheids-periode in Zuid-Afrika een Waarheids- en Verzoeningscommissie instellen, waarbij alle schuldigen heel eerlijk kunnen zeggen wat en hoe ze fraaie stadsgezichten kapot gemaakt hebben en hetgeen zij destijds daarmee verdiend hebben kunnen schenken aan organisaties die de lelijke gebouwen gaan opkopen en terugbrengen in de oude situatie, met als voordeel dat ze meteen sustainable gebouwd kunnen worden…

Cor Verkade, penningmeester en voorzitter van Regio Midden van Vastgoed Belang

Afbeelding van Eveline de Bruin via Pixabay